در تمامی چارچوب‌ها و مراجع معماری سازمانی از جمله توگف (TOGAF) یا چارچوب ملی معماری سازمانی ایران(IEAF)، استفاده از ابزارهای طراحی و مدلسازی معماری سازمانی و ایجاد مخزن یکپارچه از خروجی‌های معماری (فراورده ها، بلوک های سازنده، تحویل دادنی ها) یکی از لوازم اصلی کار معماری محسوب شده، کما اینکه در هر رشته و حوزه دیگری نیز ابزارهای تخصصی مورد استفاده قرار می‌گیرد و انجام معماری سازمانی بدون بکارگیری ابزار تخصصی معماری و راه‌اندازی مخزن معماری بی‌معنا است.
ابزارهای معماری سازمانی برنامه‌های کاربردی هستند که برای پشتیبانی از معماری سازمانی و سایر ذی‌نفعان کسب‌وکار و فناوری اطلاعات طراحی شده و این پشتیبانی را با برنامه‌ریزی، تجزیه‌وتحلیل، طراحی و اجرای راهبردی، اتجام می‌دهند. این ابزارها با دریافت و پشتیبانی از موضوع و اطلاعات کسب‌وکار، دامنه‌های فناوری و راه‌حل‌ها از تصمیم‌گیری راهبردی و تاکتیکی در راستای سایر دیدگاه‌های معمارانه مرتبط، پشتیبانی می‌کنند.
بازار ابزارهای معماری سازمانی شامل بازه متنوعی از فروشنده‌هاست. این فروشنده‌ها، ابزارهای نرم‌افزاری را برای ارائه تحقق برنامه‌ریزی راهبردی ارائه داده‌اند که خروجی‌های کسب‌وکار موردنظر را مدیریت می‌کنند. این ابزارها اطلاعات مرتبط با معماری سازمانی را ذخیره‌سازی، ساختاردهی، تجزیه و تحلیل و ارائه می‌کنند.
از طرف دیگر برای تامین و راه اندازی باید به تفاوت میان امکانات (قابلیت های) مدلسازی-مستندسازی با قابلیت های راهبری-مدیریتی در ابزارهای معماری و اولویت/اهمیت هر کدام برای سازمان هدف توجه داشت.
در خصوص ابزارهای تخصصی مدلسازی و مدیریت معماری سازمانی تعداد زیادی محصول مطرح جهانی وجود دارد که در ذیل به نمونه‌هایی از این ابزارها به همراه نام شرکت ارایه دهنده اشاره می‌شود:
- BiZZdesign (Enterprise Studio)
- BOC Group (ADOIT)
- Software AG (Alfabet)
- QPR (EnterpriseArchitect)
- QualiWare (QualiWare X)
- Avolution (ABACUS)
- LeanIX (SAP)
- MEGA International (HOPEX)
- Orbus Software (iServer)
- Planview (Enterprise One)
باتوجه به اینکه پس از تامین و راه‌اندازی ابزار در یک سازمان و ورود داده‌های معماری در آن، تغییر ابزار مستلزم صرف هزینه و زمان قابل‌توجهی خواهد بود لذا دقت در انتخاب ابزار مناسب در این مرحله از اهمیت ویژه‌ای برخورد است؛ از طرف دیگر بنا بر شرایط خاص کشور و تحریم‌های اقتصادی، فرایند انتخاب و تامین ابزار تخصصی معماری سازمانی از پیچیدگی و ظرافت‌های خاصی برخوردار است که باید مدنظر متولیان قرار گیرد.